Teminat Senedi Nedir?

Bir sözleşme uyarınca mal veya hizmetin eksiksiz tamamlanacağını, taahhüdün sorunsuz yerine getirileceğini aksi taktirde belirlenen bedeli ödemekle sorumlu olacağını beyan eden tarafın imzaladığı senete teminat senedi denir. Teminat senedinin kambiyo senedinden en büyük farkı “koşullu” verilmiş olmasıdır. Bu sebeple teminat senedinden doğacak olan alacak taahhüt edilen bir borç gereği gibi ifa edilmezse, teminat senedine konu para alacağı -uğranılan zarar nispetinde- doğar.

Hangi durumlarda teminat senedi düzenlenir?

Teminat senetleri çeşitli hukuki ilişkilerin teminatı olarak düzenlenebilmektedir. Bunlardan gündelik hayatta daha sık karşılaşılanlarına hizmet sözleşmeleri, alım-satım, kiralama, devir işlemleri gibi sözleşmeler örnek gösterilebilir.

Teminat Senedinin Geçerli Olması İçin Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir? – Geçerli Teminat Senedi Nasıl Doldurulur?

• Senedin ön yüzünde yer alan vade kısmına “TEMİNAT SENEDİDİR” yazılmalıdır. Borcun doğması koşula bağlı olduğundan teminat senetlerinde vade belli değildir.

• Senedin ön yüzünde yer alan senedin içeriği kısmına senedin verilme sebebi yazılmalıdır. Örn.: Borçlu ve lehdar arasındaki ……….. tarihli……….. konulu sözleşmenin teminatı olarak verilmiştir”

• Senedin arka kısmına ise senedin ön yüzünde yer alan senedin içeriği/muhteviyatı kısmına yazılan sebebin ayrıntısı yazılmalıdır. Örn. : “İşbu senet borçlusu ile lehdarı arasında ____ konulu ve _____ tarihli ____ sözleşmesi yapılmış olup, sözleşme konusunun yerine getirilmemesi veya malın teslim edilmemesi halinde işbu senet icra takibine veya davaya dayanak yapılacak, aksi takdirde geçersiz olacaktır. İşbu senet ciro edilemez.”

• Bedeli yazılmayan, kısaca boş senete atılan imzalar borç doğursa da yasal değildir. Tarafların bilgisi dahilinde doldurulmalıdır. Bedeli yazılmayan senedin mutabakat olmaksızın doldurulması Türk Ceza Kanunu md. 209 uyarınca açığa atılan imzanın kötüye kullanılması suçunu oluşturmaktadır.

Sadece senet üzerinde “Teminat Senetidir” ibaresi yeterlimidir?

Senedin ön veya arka yüzüne yazılacak olan “teminat senedidir”, “teminattır” , “emanettir”, “devredilemez”veya “ciro edilemez” gibi ifadeler tek başına geçersizdir ve hiç yazılmamış kabul edilir. Bu sebeple senedi teminat senedi yapmayacak, senet kambiyo vasfını taşıyan bono olarak değerlendirilecektir.

Teminat senediyle kambiyo senetlerine mahsus takip yapıldığı takdirde nasıl bir hukuki yola başvurulabilir?

Eğer senet üzerinde teminat senedi olduğuna ilişkin yeterli açıklamalar olduğu halde, senet icra müdürü tarafından kambiyo takibi için uygun görülmüşse, bu durumda icra memurunun bu işlemi şikayete tabi olacaktır. Bu takdirde şikayet 5 gün içerisinde İcra Hukuk Mahkemesine yapılmalıdır (İİK m.168/f.3, m.170/a) Ancak senet üzerinden teminat senedi olduğu tam olarak anlaşılamıyor ise kambiyo takibine ödeme emrinin tebliğinin ardından 5 gün içinde borca itiraz yoluna başvurulmalıdır.

Teminat senedinin devri mümkün müdür?

Teminat senetlerinde borcun doğumu, kambiyo senetlerinin aksine koşula bağlı olduğundan ciro ve zilyetliğin devri(senedin devri) yoluyla devredilmeleri mümkün değildir. Teminat senedinin devri ancak koşulun gerçekleştiği ve borcun doğduğu taktirde alacağın devri yoluyla yapılabilmektedir.

Teminat senedi nasıl tahsil edilir ?

Senet üzerinde senedin açıkça teminat olarak verildiğine ilişkin yeterli bilgi mevcutsa (senedin teminat olarak verildiği, ciro edilemeyeceği, hangi sözleşmeye istinaden hazırlandığı, hangi ilişkinin teminatı olduğu vs.) bu takdirde senet teminat senedi olarak kabul edilecektir. Bu durumda senet kayıtsız şartsız borç ikrarı içermediğinden kambiyo vasfını taşımayacak, bu senetle ancak genel haciz yoluyla takip yapılabilecektir. Ayrıca alacaklı geçerli bir teminat senedi ile açacağı bir alacak davasında teminat senedi güçlü bir delil olarak değerlendirilecek, alacağına kavuşması açısından kolaylık sağlayacaktır.